(On)gewenste gevolgen van een oud testament
Het gebeurt vaker dan je misschien denkt: een oud testament waarin nog een ex-partner of oude vriend als erfgenaam staat, terwijl de overledene inmiddels een heel nieuw leven had opgebouwd. Misschien met een nieuwe partner en zelfs kinderen, maar zonder dat het testament daarop is aangepast. De grote vraag is dan: wie erft op het moment van overlijden? De oude geliefde of toch het nieuwe gezin? In zulke gevallen moet het testament worden “uitgelegd” om te achterhalen wat de overledene écht wilde. Maar dat is niet altijd eenvoudig.
Wanneer is een testament (on)duidelijk?
Een vrouw (in juridische termen: ‘erflaatster’) was getrouwd met meneer A en samen kregen ze twee kinderen: B en C. Na hun scheiding in 1976 hertrouwde ze in 1985 met meneer D. Zij kregen samen geen kinderen, maar meneer D had wel een kind uit een eerder huwelijk: E. Op 31 augustus 1993 maakten erflaatster en meneer D bijna identieke testamenten, waarin ze elkaars afstammelingen een gelijk erfdeel gaven. De vraag was alleen: wie vallen er onder ‘afstammelingen’? Alleen de kinderen van erflaatster en D, of ook de (stief)(achter)kleinkinderen? Partijen waren het hier niet over eens, dus moest de rechtbank zich erover buigen.
Wat vond de rechter?
Volgens de wet (artikel 4:46 BW) moet een testament in twee stappen worden uitgelegd:
- Is het testament onduidelijk?
Dat wordt niet alleen bepaald door puur naar de tekst te kijken. Ook als de woorden op het eerste gezicht helder lijken, moet gekeken worden naar wat de overledene waarschijnlijk bedoelde en onder welke omstandigheden het testament is opgesteld. - Wat was de bedoeling van de overledene?
Als de tekst niet duidelijk genoeg is, mag worden gekeken naar wat de overledene zelf heeft gezegd of gedaan rondom het opstellen van het testament. Alleen als dat onvoldoende duidelijkheid biedt, mag worden gekeken naar wat de overledene later over zijn of haar wensen heeft verteld.
In dit geval vond de rechter het testament wél duidelijk: erflaatster had met ‘afstammelingen’ niet alleen haar (stief)kinderen bedoeld, maar ook de (stief)(achter)kleinkinderen. Hierdoor ging de erfenis niet naar drie, maar naar elf (!) erfgenamen, die allemaal een even groot deel kregen. Maar of erflaatster dat ook echt zo gewild had? Dat blijft een open vraag.
Dag van het Erfrecht: ‘Uitleg van testamenten’
Op dinsdag 18 maart is het de Dag van het Erfrecht. Ter gelegenheid daarvan organiseren VEAN (Vereniging Erfrecht Advocaten Nederland), de vFAS (Nederlandse vereniging Familie- en Erfrecht Advocaten Scheidingsmediators) en de EPN (Vereniging van Estate Planners in het Notariaat) het jaarlijkse Erfrecht Symposium. Dit jaar draait alles om de uitleg van testamenten – een onderwerp dat grote gevolgen kan hebben voor erfgenamen. Samen met Kim van der Bijl ben ik erbij om de nieuwste ontwikkelingen te volgen!
Tot slot
Wil je meer weten over de uitleg van testamenten, of heb je een andere vraag over erfrecht? Neem dan contact op met Kimberly Rozema, Kim van der Bijl of een van onze andere erfrechtspecialisten. We helpen je graag verder!
